با توجه به اهمیت بسیار بالای سیستم اطفاء حریق و در صدر آن، پمپ های آتش نشانی، باید راهکاری به منظور تست الکتروپمپ های آتش نشانی در بازه های زمانی مشخص در نظر گرفته شود.
بازرسی، تست و نگهداری در استاندارد NFPA 25، مستلزم تست پمپ حداقل هر 3 سال یکبار با استفاده از روشی که توانایی تأمین آب پمپ را مورد آزمایش قرار می دهد.
با همین تفکر قصد داریم سه روش تست الکتروپمپ های اطفاء حریق را مورد بررسی قرار دهیم.
در پایان این بخش خواهیم آموخت :
1. هدف از آزمایش جریان
2. انواع روش سنجش جریان
3. الزامات استاندارد برای هر آزمایش
استاندارد NFPA 25 سه روش زیر را برای آزمایش پمپ های آتش نشانی مجاز می داند:
1. Test header
2. Flowmeter
3. Closed loop metering
اهداف تست :
1. روش آزمایش پمپ آتش نشانی و تایید آن در شرایط نامی ( منحنی پمپ )
2. آزمایش و بازرسی دوره ای پمپ آتش نشانی
دو هدف از انجام آزمایش پمپ این است که اطمینان حاصل شود که پمپ هنوز هم به درستی کار می کند و مطمئن شوید که مخزن ذخیره آب هنوز می تواند مقدار دقیق آب را با فشار صحیح به پمپ منتقل کند.
برخی از آرایش و چیدمان در تجهیزات تست، اجازه آزمایش مخزن ذخیره آب را نمی دهند. در هر نصب پمپ آتش نشانی باید حداقل یک آرایش تجهیزات آزمایشگاهی وجود داشته باشد که در آن منبع ذخیره آب آزمایش شود.
با معرفی شرایط آزمایش، به انواع روش آزمون خواهیم پرداخت.
شرایط آزمون تاییدیه پمپ آتش نشانی :
1. تست پمپ در شرایط نامی ( جریان 150 – 100 - 0 درصد ).
2. تخلیه آب به منظور بررسی قابلیت مخزن ذخیره و لوله کشی مکش برای تأمین مقدار آب مورد نیاز.
3. دستگاه های آزمایش باید دارای تاییدیه باشند.
4. گذر جریان تا تثبیت جریان ادامه یابد.
1. اتصالات و خروجی های تست : ( Test header )
این تجهیز در قسمت تخلیه پمپ نصب می شود و دارای تعدادی خروجی شیلنگ است که در شکل نشان داده شده است. هنگام آزمایش پمپ، آب از طریق شیلنگ تخلیه شده در محل امن، همانطور که در شکل نشان داده شده است به خروجی ها متصل می شود.
گزارش عبور جریان معمولاً از انتهای شیلنگ، با لوله پیتوت ( Pitot Tube ) یا سایر دستگاه های اندازه گیری جریان گرفته می شود.
شیرهای تست باید به یکدیگر وصل شده و با لوله کشی مناسب به لوله تخلیه پمپ متصل شوند.
نقطه اتصال باید بین شیر تخلیه ( هدر یا کلکتور ) و شیر تخلیه دروازه ای باشد.
شیرهای تست باید طوری جانمایی شود تا از احتمال آسیب آب در محرک یا تابلوفرمان جلوگیری شود.
تعداد و سایز شیرهای تست مورد استفاده، باید از جدول زیر استخراج شود.
در صورتی که طول لوله بین کلکتور شیر تست و لوله تخلیه متصل به پمپ بیش از 15 Ft ( 4.5 m ) باشد، از سایز لوله بزرگتر استفاده می شود. شیرهای تست پمپ اطفاء حریق باید در قسمت بیرونی ساختمان قرار گیرد. به دلیل اینکه تخلیه آب تست باید به مکانی امن در فضای باز هدایت شود و از پاشش احتمالی آب به پمپ های حریق، تابلوفرمان و غیره جلوگیری شود.
جمع بندی :
1. تعدادی اتصالات به همراه شیلنگ که به خروجی های تست، در قسمت تخلیه وصل می شوند.
2. هر شیلنگ خروجی حداقل 250 gpm آبدهی دارد.
3. ازلوله پیتوت برای اندازه گیری جریان استفاده می شود.
4. تخلیه آب باید در مکانی ایمن صورت گیرد.
2. مسیر تست جریان: ( Flowmeter)
یک لوله مخصوص از سمت تخلیه پمپ به منبع آب ( یا به نقطه تخلیه قابل قبول دیگر ) با یک تجهیز با قابلیت سنجش جریان به نام فلومتر و شیر کنترل تجهیز می شود.
هنگام آزمایش پمپ، شیر کنترل تا حدی باز می شود ( در حالی که پمپ از قبل در حال کار است ) تا به شرایط جریان 100 درصد برسد. سپس شیر بیشتر باز می شود تا شرایط جریان 150 درصد نمایش داده شود.
هنگام آزمایش پمپ، شیر کنترل تا حدی باز می شود ( در حالی که پمپ از قبل در حال کار است ) تا به شرایط جریان 100 درصد برسد. سپس شیر بیشتر باز می شود تا شرایط جریان 150 درصد نمایش داده شود.
سایز تجهیز سنجش جریان از جدول زیر استخراج می شود :
1. خط Bypass line ( مسیر انحرافی ) با جریان سنج و دو عدد شیر کنترل که مستقیماً از تخلیه پمپ به سمت مخزن ذخیره یا Drain منتهی می شود.
2. هزینه تست را افزایش می دهد.
3. فقط عملکرد خالص پمپ را مورد آزمایش قرار می دهد.
خروجی:
خروجی تجهیزات اندازه گیری باید به مسیر فاضلاب تخلیه شوند. در مورد مخزن ذخیره آب با ظرفیت کم، تخلیه تست باید به منبع آب برگردد ( مثل مکش مخزن از حوضچه کوچک ).
اگر این تخلیه ( آب ورودی تست به مخزن )، وارد منبع پایین تر از حداقل سطح آب شود، به احتمال زیاد مشکلی برای ورود هوا در مکش پمپ ایجاد نمی کند.
اگر وارد قسمت بالای مخزن ذخیره شود، با ادامه تخلیه به زیر سطح عادی آب، مشکل هوا کاهش می یابد.
برای جلوگیری از هوای وارد شده از تخلیه آب، هنگام بازگشت آب در حالت تست به مخزن ذخیره، خروجی نازل (ها) یا لوله باید در نقطه‌ای به دور از لوله مکش پمپ قرار گیرد تا از تشکیل حباب جلوگیری کند.
3. لوپ بسته ( Closed loop metering ) :
این روش شامل یک مسیر انحرافی با فلومتر و شیرهای کنترلی ( قبل و بعد از فلومتر ) است که مستقیماً از تخلیه پمپ به مکش پمپ منتهی می شود. این آزمایش مانند روش 2 انجام می شود، اما آب از منبع ذخیره تامین نمی شود. همانطور که در شکل نشان داده شده است، آب در یک حلقه کوچک توسط پمپ به گردش در می آید.
در صورت نصب دستگاه سنجش در یک لوپ بسته برای آزمایش جریان پمپ آتش نشانی، یک وسیله جایگزین برای اندازه گیری جریان فراهم می شود.
توصیه می شود که تخلیه تجهیزات اندازه گیری به مخزن ذخیره یا محیط اطراف تخلیه شوند. همچنین لازم به ذکر است که آزمایش پذیرش باید شامل کارکرد پمپ در 100 درصد و 150 درصد بدون چرخش مجدد آب به مکش پمپ باشد ( یعنی آب باید از طریق یک کلکتور تست یا مکان امن دیگری تخلیه شود ).
تجهیزات تست و آزمایش :
- جریان سنج
- شیر کنترل
- سوپاپ تخلیه هوا
- فاصله بین شیرها مطابق با دستور سازنده
نتیجه گیری کلی :
از آنجایی که روش لوپ بسته توانایی آبرسانی منبع ذخیره آب را مورد آزمایش قرار نمی دهد، این روش نمی تواند به منظور آزمایش پذیرش استفاده شود. استاندارد NFPA 25 نیز کاربرد این روش را محدود می کند.
حداقل هر 3 سال یک بار، آزمایش باید مطابق با روش های Test header و Flowmeter انجام شود. بنابراین، طراح باید مطمئن شود که تجهیزات مورد استفاده برای انجام آزمایش جریان سالانه مطابق با روش های Test header و Flowmeter در طرح اصلی گنجانده شده است. در غیر این صورت، آزمون پذیرش تکمیل نمی شود و 3 سال پس از نصب، مالک ساختمان نمی تواند سیستم پمپاژ اطفاء حریق را مطابق با استاندارد NFPA 25 رعایت کند.