تجهیزات اطفاء حریق در ساختمان‌ها معرفی انواع سیستم اطفاء حریق و انواع آرایش پمپ‌ها

پیشگفتار

آتش همیشه با رمز و راز احاطه شده است. در تاریخ بشر، آتش برای انسان ضروری بوده است. تامین گرما و نور و برای پخت و پز و بقاء انسان ضروری بوده است و به مرحله‌ای که امروز در آن هستیم ارتقاء یافت. اولین شواهد تسلط بشر بر آتش بین 1 تا 1/4 میلیون سال قدمت دارد و از غارنشینان در آفریقای جنوبی به دست‌ می‌آید. آتش با استفاده از اصطکاک چوب در برابر چوب یا سنگ در برابر سنگ و جرقه ناشی از آن ایجاد شد.

با کشف آتش، مشکل بعدی حفظ آن بود، ابتدا آتش دفن شد و در خاکستر خود محفوظ ماند. بعدها، یک نوع از چوب کبریت آهسته سوز ساخته شد.

حفظ آتش بعدها با استفاده از زغال سنگ انجام می‌شد. آتش اجاق‌ها را تا صبح حفظ می‌کردند و این امر رایج بود که به دلیل گرم شدن اجاق آشپزخانه، این مکان بهترین مکان برای تجمع بود.

فناوری امروزی به ندرت آتش را برای روشنایی، گرمایش و پخت و پز در منازل مسکونی استفاده می ‌کند. زیرا توزیع برق در کشورهای توسعه یافته از طریق الکتریسیته انجام می شود، که پس از نصب، استفاده از آن کارآمد و آسان است.

شعله همزمان هیجان‌انگیز و ترسناک است و آتش‌سوزی‌های کنترل ‌نشده اغلب باعث بروز بلایایی با تلفات جانی و مالی شده است. هدف این راهنمای کاربردی، توصیف کاربرد اساسی سیستم های اطفای حریق فعال امروزی در ساختمان ها است.

الزامات سیستم های اطفاء حریق در استانداردهای متعدد مشخص شده است و این راهنما همه تفاوت ها را در نظر نمی گیرد، بنابراین برخی از توضیحات در این راهنما ممکن است کمی ساده به نظر برسند.

با این حال، امیدواریم این راهنما به منظور آموزش حوزه ایمنی برای شما مفید باشد.

استانداردهای اطفاء حریق

استاندارد اطفاء حریق سندی است با مقررات اجباری که الزامات مربوط به برنامه ریزی، نصب و نگهداری سیستم های اطفاء حریق (مانند سیستم های اسپرینکلر، مه پاش، گاز و سیستم های فوم) را نشان می دهد.

الزامات کلی تجهیزات، مانند عملکرد، مشخصات و فهرست ها، را تا حدی شامل می شود.

استانداردهای اطفاء حریق ممکن است توسط سازمان های مستقل (NFPA، VdS، BS و غیره)، انجمن های بیمه (cea) یا مقامات ایالتی (cNBop، oKf و غیره) نوشته شوند تا خطر و اثرات آتش سوزی را به حداقل برسانند.

هر استاندارد عمدتاً در کشور مبدأ خود استفاده می شود، اما سایر کشورها می توانند استانداردی را به جای استاندارد خود اتخاذ کنند.

کشورهای اروپایی قصد دارند به جای داشتن استانداردهای آتش سوزی جداگانه در هر کشور، استانداردهای EN را در سراسر اروپا هماهنگ کنند، اما قوانین ملی ساختمان و حفاظت از موسسات فهرست ملی این فرآیند را بسیار دشوار می کند.

یک استاندارد اطفاء حریق معمولاً موارد زیر را توصیف می کند:

1. برنامه ریزی (ساختمان ها، انواع خطر، طراحی معیارها، منابع آب، اجزاء).

2. نصب (نوع، مشخصات طراحی لوله کشی، راه اندازی).

3. تعمیر و نگهداری (بازرسی و آزمایش، برنامه سرویس و نگهداری).

مالک ساختمان با همکاری شرکت بیمه خود و مقام محلی دارای صلاحیت ( AHJ ) استاندارد مورد استفاده را تعیین خواهد کرد. شرکت بیمه تأثیر عمده ای در مورد استفاده از استاندارد برای اطمینان از عملکرد و کیفیت مناسب خواهد داشت، زیرا شرکت بیمه تلاش می کند خسارات و تلفات جانی انسان ها را به حداقل برساند.

استانداردهای تجهیزات ممکن است توسط سازمان‌های مستقل گواهی ایمنی محصول، شرکت‌های بیمه یا مقامات مرتبط دولتی نوشته شوند.

در ادامه چند نمونه از استانداردهای اجزای مربوط به سیستم های اسپرینکلر اتوماتیک را مشاهده می کنید.

استاندارد تجهیزات برای توصیف الزامات اجزا برای اطمینان از موارد زیر در نظر گرفته شده است:

1. شرایط عملکرد

2. ایمنی

3. کیفیت

آنها همچنین کنترل کیفیت در تولید را برای اطمینان از یک تجهیز قابل اعتماد توصیف می کنند.

استانداردها معیارهایی را برای طبقه بندی اجزاء (اجزائی که توسط یک آزمایشگاه تایید شده ارزیابی شده اند) به عنوان راهنمایی برای سازمان تأییدکننده، سازندگان و مراجع ذی صلاح مشخص می کند. مشاوران ممکن است بخواهند اسناد گواهی قطعات را قبل یا در هنگام تحویل بررسی کنند و مراجع ذی صلاح همیشه باید شماره تایید روی پلاک محصول را بررسی کند.

لیست اجزاء و سیستم ها

استفاده از اصطلاحات "فهرست" و "تأیید" از قاره ای به قاره دیگر متفاوت است. اما به طور کلی، قطعات فهرست شده و تایید شده تجهیزاتی هستند که توسط آزمایشگاه های معتبر و موسسات مجاز مانند VdS، UL، FM، Bre Global و غیره تست شده و مطابق با معیارهای ارزیابی آن (مشخص در استاندارد قطعه) هستند.

استانداردهای اطفاء حریق گاهی اوقات آزمایشگاه های فهرست بندی مورد نیاز را مشخص می کند. معمولاً، آزمایشگاه‌های فهرست‌بندی در همان کشوری قرار می‌گیرند که نویسنده استانداردها است.

تجهیزات فهرست شده دارای یک برچسب تایید جداگانه خود هستند.

برای مثال، محتوای یک پلاک مشخصات برای پمپ آتش نشانی به شرح زیر است:

• نوع الکتروپمپ
• P/N ( شماره سریال )
• سال ساخت
• شماره گواهینامه
• حداکثر جریان مجاز
• n ( دور الکتروموتور )
• H ( هد )
• P ( توان مورد نیاز الکتروموتور )
• D ( قطر پروانه )

صفحه اصلی لیست آزمایشگاه شامل اجزای لیست شده، از جمله نام سازنده خواهد بود.

اجرای استانداردهای آتش نشانی

برخی از کشورها استانداردهای آتش نشانی خود را به شدت با مقامات محلی بسیار ماهر و قدرتمند اعمال می کنند. این بازرسان آتش نشانی ساختمان ها را برای تشخیص خطرات آتش سوزی و اجرای احکام محلی یا تحقیق و جمع آوری حقایق برای تعیین علل آتش سوزی و انفجار بررسی می کنند. ما این افراد را مراجع دارای صلاحیت (AHJ) می نامیم.

طبقه بندی اماکن و خطرات آتش سوزی

ساختمان‌ها و مناطقی که باید توسط سیستم‌های خودکار اطفاء شوند، به‌عنوان مخاطرات کم خطر، خطر معمولی یا پرخطر طبقه‌بندی می‌شوند. طبقه بندی به بار آتش سوزی و کاربری بستگی دارد. نمونه هایی از محیط کم خطر شامل دفاتر و زندان ها است. نمونه هایی از محیط های خطر معمولی عبارتند از کارخانه های ورق فلز، بیمارستان ها، هتل ها، مدارس، رستوران ها و کارخانه های چوب. نمونه هایی از محیط های پر خطر شامل تولید کنندگان رنگ، تولید کنندگان پارچه، گاراژهای اتوبوس و تولید کنندگان وسایل آتش بازی است.

محیط ‌های پرخطر به انبارها تقسیم می‌شوند، جایی که ذخیره‌ سازی به دلیل بار آتش سنگین ناشی از مواد ذخیره‌شده، بالاترین خطر محسوب می‌شود.

با استفاده از "تاسیسات اسپرینکلر اتومات" به عنوان مثال، طبقه بندی خطرات می تواند به شرح زیر باشد:

خطرات آتش سوزی مختلف تعیین می کند که منبع آب برای تاسیسات اسپرینکلر باید یک یا دوتایی باشد و همچنین میزان و نوع مصرف منابع تغذیه، پمپ های آتش نشانی یک یا دوتایی را تعیین می کند.

مجموعه تک پمپ آتش نشانی

1 پمپ آتش نشانی الکتریکی [E] یا 1 پمپ آتش نشانی دیزل [D]

مجموعه دو پمپ آتش نشانی

1 پمپ آتش نشانی الکتریکی + 1 پمپ آتش نشانی الکتریکی [E + E]

یا

 1 پمپ آتش نشانی الکتریکی + 1 پمپ آتش نشانی دیزل [E + D]

یا

 1 پمپ آتش نشانی دیزل + 1 پمپ آتش نشانی دیزل [D + D]

نمونه ای از یک سیستم دوپمپه E+D شامل پمپ به منظور حفظ فشار، مخازن و لوله های مکش و تخلیه. توجه داشته باشید که هر پمپ آتش نشانی دارای تابلوهای کنترل مستقل و لوله های مکش مستقل است.

با توجه به اینکه مشاور مشخص کننده نقطه عملکرد مورد نیاز و نوع محرک پمپ برای پمپ های آتش نشانی می باشد، به طور معمول پمپ های آتش نشانی با محرک الکتریکی در دسترس هستند و منابع برق برای آنها وجود دارد، اما اگر کمبود برق وجود داشته باشد یا سیستم غیرقابل اعتماد باشد، ممکن است ترکیبی از پمپ های آتش نشانی با محرک الکتریکی و محرک دیزلی یا حتی 2 محرک دیزلی انتخاب شوند.

به عبارت دیگر، در بیشتر موارد نوع محرک از نقطه نظر اقتصادی انتخاب می شود.

توجه داشته باشید که پمپ های آتش نشانی در گروه پرخطر، در مقایسه با گروه کم خطر و خطر معمولی، پوشش فضای کمتری را ارائه می دهند و بنابراین به ذخیره آب کمتری نیاز دارند. در زیر نمونه هایی از منابع آب، برق و تعداد پمپ های آتش نشانی برای خطرات مختلف ارائه داده شده است:

کم خطر

A = منبع تغذیه شهری

B = ژنراتور در محل

F = کنترل پنل

E = موتور الکتریکی

P = پمپ

C = موتور دیزل

اجزای اصلی در سیستم اسپرینکلر آتش نشانی اتومات

به طور معمول، سیستم های اسپرینکلر آتش نشانی با استفاده از یک سری اجزا طراحی می شوند که هر یک از آنها عملکرد منحصر به فردی در سیستم دارند.

تصویر بالا نصب ترکیبی لوله خشک و تر را نشان می دهد، اما سیستم های اسپرینکلر به دلیل استانداردهای نصب مختلف می توانند متفاوت باشند.

هدف هر جزء اصلی

1. شیر قطع کن/شیر دارای نشانگر:

شیر قطع کن برای جداسازی آب از منبع استفاده می شود و اغلب با یک سرفلکه دایره ای بزرگ کنترل و در حالت باز قفل می شود و اجازه جریان آزاد آب را می دهد. اغلب شیر قطع کن مجهز به نمایشگری است که برای رویت وضعیت (باز یا بسته) شیر استفاده می شود. آب توسط پمپ های آتش نشانی به سیستم اسپرینکلر اتوماتیک آتش نشانی وارد می شود که از منابع قابل اعتمادی مانند شبکه اصلی شهر، مخزن آب، دریاچه یا رودخانه تامین می شود.

2. شیر مانیتور:

برای نظارت بر وضعیت باز یا بسته بودن شیر قطع کن استفاده می شود.

3. شیر هشداردهنده:

از شیر هشداردهنده برای کنترل جریان آب به داخل سیستم اسپرینکلر آتش نشانی استفاده می شود. این امر توسط یک شیر یکطرفه انجام می شود که معمولاً هنگامی که فشار آب (لوله تر) یا فشار هوا (لوله خشک) در سمت اسپرینکلر از فشار منبع آب بیشتر شود، بسته می شود. هنگامی که فشار یکسان می شود یا به زیر فشار منبع آب می رسد، دریچه باز می شود تا جریان آب فعال شود.

a3. سیستم لوله ایستاده:

سیستم لوله ایستاده با لوله‌های رایزر از اتاق پمپ شروع می‌شود و از طریق لوله‌های اصلی که به لوله‌های انشعابی که در آن اسپرینکلرها متصل هستند، تقسیم می‌شوند ادامه می‌یابد. دمای محیط اطراف چنین لوله هایی باید در نظر گرفته شود تا از خطر آسیب یخ زدگی جلوگیری شود. لوله‌ها را می توان به لوله‌های خشک و لوله های تر تقسیم کرد. سیستم‌های اسپرینکلر خشک در مناطق در معرض یخ زدگی نصب می شوند. سیستم های اسپرینکلر تر در مناطق عاری از یخ زدگی و ساختمان های دارای گرمایش نصب می شوند. سیستم هایی که هم لوله های خشک و هم لوله های تر دارند فقط برای مناطقی که ممکن است دچار یخ زدگی شود استفاده می شود. یک کمپرسور لوله های خشک را در صورت نشتی های کوچک تحت فشار نگه می دارد، اما در صورت باز شدن اسپرینکلر ظرفیت کافی را ندارد و پاسخگوی افت فشار سیستم نخواهد بود .

 4. اسپرینکلر اتومات آتش نشانی:

هنگامی که برای مدت زمان کافی در معرض دمایی در سطح یا بالاتر از درجه حرارت عنصر حساس به گرما (یک حباب شیشه ای یا فلز قابل ذوب) قرار می گیرد، اسپرینکلر آزاد می شود و به آب اجازه می دهد فقط از اسپرینکلر باز شده جریان یابد. عملیات و جریان آب و متعاقب آن یک اسپرینکلر آتش نشانی خودکار منجر به یک افت فشار در سیستم اسپرینکلر، پس از شیر هشدار می شود.

5. شیر تست هشداردهنده:

شیر تست هشدار یک شیر کوچک است که معمولاً در موقعیت بسته قرار می گیرد. شیر تست هشدار بین سمت سیستم اسپرینکلر شیر هشداردهنده و تخلیه نصب می شود. هدف از شیر هشداردهنده هنگام باز شدن شبیه سازی آتش سوزی به منظور آزمایش پمپ های آتش نشانی است.

6. زنگ هشدار:

زنگ هشدار وسیله ای مکانیکی است که توسط جریان آب کار می کند. آب اهرمی را به حرکت می‌اندازد که به زنگ مکانیکی برخورد می‌کند و باعث ایجاد یک سیگنال هشدار صوتی می‌شود.

7. سوئیچ فشار:

سوئیچ فشار یک دستگاه الکترومکانیکی است که فشار آب را بعد از شیر هشداردهنده کنترل می کند. هدف آن نظارت بر افت فشار و فعال کردن پمپ آتش نشانی است. اگر پمپ های آتش نشانی با تعداد بیشتری نصب شود، پمپ با بالاترین فشار تنظیم شده وارد مدار می شود. به هر دلیلی اگر پمپ اصلی از کار بیفتد، پمپ آتش نشانی رزرو وارد مدار می شود، زیرا در فشار پایین تری تنظیم شده است. سوئیچ فشار معمولاً توسط یک تابلو اعلام حریق یا تجهیزات زنگ هشدار نیز به عنوان روشی برای اعلام هشدار به آتش نشانی استفاده می شود.

8. پمپ جوکی (پمپ پیشرو):

پمپ های جوکی (پیشرو) فشار آب را از منبع ذخیره آب به سیستم اسپرینکلر آتش نشانی افزایش می دهد. هدف از این کار افزایش فشار آب در سیستم اسپرینکلر آتش نشانی و در نتیجه اعمال فشار به شیر هشدار دهنده به حالت بسته است. پمپ های جوکی عملکرد دیگری نیز دارند، آن هم حفظ فشار آب در سیستم اسپرینکلر آتش نشانی برای جلوگیری از هشدارهای کاذب ناشی از افت فشار به دلیل نشت های کوچک آب است.

گیج فشار : گیج فشار یک دستگاه مکانیکی است که معمولاً به سیستم اسپرینکلر آتش نشانی خودکار نصب می شود. معمولاً دو گیج بر روی یک سیستم نصب می شود که یکی فشار آب و دیگری فشار نصب را نشان می دهد.

9. پمپ های آتش نشانی:

پمپ های آتش نشانی آب تحت فشار را برای اسپرینکلر های متصل به لوله تامین می کنند. پمپ‌ها معمولاً یکی از انواع زیر هستند: پمپ‌های مکش از انتها، دومکشه، پمپ‌های توربین خطی و عمودی، اما پمپ‌های چند مرحله‌ای عمودی و پمپ‌های مکش انتهایی با چند خروجی و چند خروجی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند.

پمپ های آتش نشانی معمولاً به رنگ قرمز تولید می شوند، زیرا آنها تجهیزات آتش نشانی هستند، اما رنگ قرمز لزوماً توسط کد مورد نیاز نیست.

استاندارد اجزاء پمپ های آتش نشانی الزامات را شرح می دهد. به طور کلی، قطعات داخلی پمپ باید از مواد غیر خورنده ساخته شوند و حداکثر فشار پمپ نباید از فشاری که تجهیزات در مکش و دهش آن نصب شده اند بیشتر شود.

پمپ آتش نشانی باید دارای منحنی فشار پایدار (H,Q) باشد، یعنی دارای حداکثر هد ( نقطه shutoff ) هستند و هد کل با افزایش دبی کاهش می یابد.

در کد NFPA آمریکا فشار ورودی مثبت به ورودی پمپ الزامیست، در حالیکه کدهای دیگر از جمله کد اروپایی EN12845 اجازه فشار ورودی منفی به مکش پمپ را می دهد.

نمونه ای از منحنی پمپ طبق استاندارد NFPA 20

طبق کد NFPA 20 پمپ باید بتواند در حداقل 150٪ ظرفیت نامی حداقل 65٪ از کل فشار نامی را تامین کند.

ظرفیت محرک طبق استاندارد NFPA 20

برای اطمینان از اینکه محرک قادر است پمپ را در هر زمانی به حرکت اندازد، محرک باید با 10٪+ حداکثر توان مورد نیاز پمپ انتخاب شود. 

دلیل منحنی هد و دبی پایدار (H,Q)، توانایی دو پمپ، یک پمپ اولیه (پمپ اصلی) و دیگری برای رزرو (پمپ پشتیبان)، برای کار موازی در تمام نرخ‌های جریان است. همچنین دارای یک فشار پایدار، در صورت فعال شدن یک یا چند اسپرینکلر هستند.

برای هر اسپرینکلر هر یک از دو پمپ نصب شده باید بتواند به طور مستقل هد و دبی های مشخص شده را تامین کند.

ظرفیت محرک طبق استاندارد EN 12845

پمپ‌هایی با منحنی توان افزایشی (متداول‌ترین نوع): توان مورد نیاز برای هر شرایط بار پمپ با توان NPSH16 متر یا برای پمپ‌های با منحنی قدرت بدون اضافه بار (بسیار کم) مطابقت دارد: حداکثر توان مورد نیاز در اوج منحنی توان است.

مجموعه پمپ با محرک الکتریکی

پمپ های آتش نشانی یا توسط موتورهای دیزلی یا موتورهای الکتریکی به حرکت در می آیند. کلاس خطر ساختمان (ریسک) تعداد پمپ ها و نوع محرک را مشخص می کند. جایی که ترکیبی از دو موتور الکتریکی (E + E) ​​یا ترکیبی از یک موتور 

الکتریکی و یک موتور دیزل (E + D) یا فقط موتورهای دیزلی (D + D) امکان پذیر است، تصمیم برای انتخاب هر یک از روش ها معمولاً بر اساس هزینه های موجود است.

در دسترس بودن منابع برق مستقل، کافی (آمپر اندازه‌گیری شده) و قابل اعتماد گاهی اوقات می‌تواند موتورهای الکتریکی را به عنوان محرک پمپ‌های آتش نشانی مورد استفاده قرار دهد. برعکس، پمپ‌های دیزلی در صورت کمبود توان الکتریکی مناسب مورد استفاده قرار می‌گیرند.

مجموعه پمپ آتش نشانی با محرک الکتریکی

استانداردهای نصب پمپ های آتش نشانی و متعاقباً استانداردهای تجهیزات آتش نشانی الزامات موتورهای الکتریکی را که به عنوان محرک پمپ های آتش نشانی استفاده می شوند، مشخص می کنند.

به طور کلی، هر استاندارد آتش نشانی مربوط به موتورهای الکتریکی، استاندارد محلی ساخته شده را می پذیرد که برای کار مداوم درجه بندی شده و دارای منبع توان مازاد برای ایمنی بیشتر هستند.

موتورهای مطابق با استاندارد IEC در سراسر اروپا و در بسیاری از نقاط جهان به جز آمریکا مورد استفاده قرار می گیرند.

استاندارد آتش نشانی NFPA به الکتروموتورهایی نیاز دارد که مطابق با استاندارد MG-1 انجمن ملی تولیدکنندگان برق (NEMA) باشند و برای استفاده در پمپ آتش نشانی طبق UL و FM فهرست شده باشند. این بدان معنی است که تمام پمپ های آتش نشانی در آمریکای شمالی و هر جای دیگری که در آن UL وجود دارد، استفاده از موتورهای NEMA ضروری است.

الکتروموتور و پمپ های آتش نشانی از طریق کوپلینگ بین شفت الکتروموتور و شفت پمپ به هم متصل شده و بر روی یک شاسی نصب می شوند تا از طراحی مستحکم و صلب برای عملکرد مناسب اطمینان حاصل شود. گاهی اوقات کنترل پنل به پایه شاسی متصل می شود. در غیر این صورت، ممکن است روی دیوار، نزدیک به پمپ نصب شود.

مجموعه پمپ آتش نشانی با محرک دیزل

موتورهایی که به عنوان محرک پمپ های آتش نشانی استفاده می شوند باید از نوع احتراق داخلی، یعنی موتورهای دیزلی باشند. الزامات موتورهای دیزل در نحوه نصب و استانداردهای اجزاء توضیح داده شده است. اکثر محرک های دیزل مورد استفاده به دلیل ملاحظات قیمت و همچنین به دلیل الزامات آلایندگی که معمولاً چنین نیست، پمپ های تزریق سوخت مکانیکی دارند.

گواهینامه آتش نشانی

به طور کلی، تنها 2 استاندارد وجود دارد که موتورهای دیزلی فهرست شده (تایید شده) نیاز دارند: استاندارد NFPA ( تاییدیه های UL و FM ) و BSEN 12845 ( تاییده  LPCB). تمام استانداردهای دیگر دیزل ها را در صورتی می پذیرند که با مشخصات شرح داده شده در استاندارد مطابقت داشته باشند.

دسته بندی الکتروموتور

الکتروموتورها باید بر اساس شرایط SAE یا ISO 3046 رتبه بندی شوند و باید بتوانند به طور مداوم با ظرفیت کامل کار کنند و بتوانند در مدت زمان 15 ثانیه در هر نوع راه اندازی پمپ را به سرعت نامی برسانند. الکتروموتورها باید با کاهش 3 درصدی قدرت موتور به ازای هر 300 متر ارتفاع بالای 91 متر از سطح دریا و کاهش 1 درصدی توان ( اسب بخار ) برای هر 6/5 درجه سانتیگراد بالاتر از دمای محیط 25 درجه سانتیگراد کاهش یابد.

معادله تصحیح:

توان (بر حسب اسب بخار) کاهش یافته = (CA + CT - 1) × توان (بر حسب اسب بخار) فهرست شده

خواهیم داشت :

CA = ضریب کاهش ارتفاع

CT = ضریب کاهش دما

خنک کننده محرک دیزل

سیستم های خنک کننده موتور دیزل می توانند یکی از سه سیستم زیر باشند: مبدل حرارتی، رادیاتور هوا خنک یا خنک کننده مستقیم هوا. رایج ترین نوع مبدل حرارتی است.

با استفاده از مبدل حرارتی، آب خنک کننده از سمت تخلیه پمپ آتش نشانی گرفته شده و از طریق حلقه خنک کننده و مبدل حرارتی جریان می یابد. حلقه خنک کننده معمولاً بسته است و هنگامی که پمپ آتش نشانی شروع به کار می کند، به صورت الکتریکی از تابلو کنترل و فرمان یا به صورت هیدرولیکی توسط فشار روغن موتور یا فشار پمپ آتش نشانی فعال می شود.

سوخت و مخزن سوخت

سوخت باید گازوئیل دیزل تمیز و از مشتقات نفت باشد. نباید با بیودیزل مخلوط شود زیرا بیودیزل (BTL) به دلیل مشکلات ویسکوزیته و رسوب، خطراتی را به سیستم تحمیل می کند. ظرفیت مخازن سوخت متفاوت است، اما به طور کلی باید اندازه آنها برای حداقل 4 ساعت کارکرد برای خطرات کم و معمولی و 6 ساعت برای خطرات زیاد باشد. مقامات محلی ممکن است الزامات اضافی برای حفاظت از محیط زیست داشته باشند، که معمولاً به مخازن دو جداره اکتفا می کنند.

باتری های راه اندازی، سیستم الکتریکی و مکانیسم راه اندازی

موتورها را می توان به صورت الکتریکی، هیدرولیکی یا هوا راه اندازی کرد. رایج ترین نوع راه اندازی الکتریکی است. چنین محرک هایی از نوع احتراق داخلی همیشه دارای 2 باتری، یکی از آنها به منظور رزرو هستند و به طور مستقل، پیوسته و کاملاً خودکار شارژ می شوند. تابلو کنترل دیزل به طور خودکار هر باتری را فعال می کند و در یک ترتیب راه اندازی ویژه برای روشن شدن موتور تغییر می کند. برخی استانداردها به 12 ولت و برخی دیگر به سیستم های 24 ولت نیاز دارند.

10. تابلوهای کنترل و فرمان

استانداردهای آتش نشانی بیان می کنند که تمام پمپ های آتش نشانی باید پانل کنترل مستقل خود را داشته باشند تا از عملکرد قابل اعتماد و مستقل اطمینان حاصل شود. در صورت وقوع آتش سوزی، تابلوفرمان پمپ آتش نشانی را از طریق یک سیگنال از افت فشار راه اندازی می کند.

تابلوهای کنترل و فرمان پمپ آتش نشانی مطابق با کدهای اطفاءحریق، الکتریکی و بیمه طراحی و ساخته می شوند. بیشتر تابلوهای کنترل و فرمان توسط شخص ثالثی مانند UL، FM، VDS یا LPCB فهرست و تایید شده اند.

1. تابلوهای کنترل و فرمان پمپ آتش نشانی الکتریکی

برخلاف تابلوهای کنترل الکتریکی معمولی، تابلوهای پمپ آتش نشانی از نقطه نظر اطفاء حریق طراحی می شوند که به طور انحصاری بر ایمنی الکتریکی تمرکز نمی کند. به عنوان مثال، هیچ رله اضافه بار برای حفاظت موتور نصب نشده است، پس در نتیجه تامین برق باید دائمی باشد.

مستقیماً از سمت ورودی منبع تغذیه به محل گرفته می شود.

تابلوی کنترل و فرمان پمپ باید قادر به انجام کارهای زیر باشد:

- با دریافت سیگنال از سوییچ های فشار، موتور را به طور خودکار روشن کند.

- موتور را به صورت دستی روشن کند.

- موتور را فقط به صورت دستی متوقف کند.

2. تابلوهای کنترل و فرمان پمپ آتش نشانی دیزل

کنترل‌کننده‌های پمپ آتش نشانی برای پمپ‌های آتش‌نشانی با موتور از نوع احتراق داخلی برای راه‌اندازی خودکار موتور در هنگام افت فشار سیستم از طریق سوئیچ‌های فشار یا تعدادی از سیگنال‌های تقاضای دیگر طراحی شده‌اند. این تابلوفرمان دارای برد کنترلر بسیار قابل اعتماد (PCB) و رله های نصب شده PCB است. این کنترلر از یک ریزپردازنده برای کنترل عملکرد خودکار موتور و تناوب بین باتری ها در طول میل لنگ استفاده می کند. همچنین هشدارهای سیستم و فشار، ولتاژ باتری و عملکرد موتور را نظارت و ثبت می کند.

انواع دیگر سیستم های آب پاش اتوماتیک سیستم های اسپرینکلر

1. سیستم سیلابی:

سیستم های سیلابی سیستم هایی هستند که در آن تمام اسپرینکلر های متصل باز هستند و هیچ حسگر حرارتی وجود ندارد. سیستم های سیلابی در مناطقی که نگرانی از گسترش سریع آتش وجود دارد استفاده می شود. لوله ها پر از هوا و تحت فشار اتمسفر هستند. یک دریچه مکانیکی در صورت آتش سوزی باز می شود و قادر است لوله های اسپرینکلر را پر از آب کند. دریچه مکانیکی توسط یک سیگنال از سیستم اعلام حریق فعال می شود و پس از فعال شدن باز می ماند.

2. سیستم پیش عملگر (سیستم های دستوری):

سیستم‌های اسپرینکلر از نوع پیش عملگر برای استفاده در مکان‌هایی که فعال‌سازی تصادفی نامطلوب است، مانند موزه‌ها، شرکت‌های فناوری خاص و غیره مورد استفاده قرار می گیرند. در صورت آتش سوزی، سیستم اعلام حریق شیر پیش عملگر را فعال می کند و آب به لوله های محل آتش سوزی هدایت می شود.

عملکرد سیستم اسپرینکلر                                                  

تصویر یک مدل پایه از نصب خودکار اسپرینکلر با یک سیستم پمپ آتش نشانی دوپمپه E+D به همراه یک پمپ جوکی برای حفظ فشار خط را نشان می دهد.

پمپ ها دارای فشار استارت و تنظیم شده زیر هستند:

- پمپ جوکی (پمپ پیشرو) 3/9 بار

- پمپ آتش نشانی با محرک الکتریکی (پمپ اصلی) 6/8 بار

- پمپ آتش نشانی با محرک دیزل (پمپ رزرو) 8 بار

آتش‌سوزی رخ می‌دهد، حرارت یک اسپرینکلر را فعال می‌کند و فشار لوله شروع به کاهش می‌کند. فشار به 9/8 بار کاهش می یابد و پمپ جوکی برای حفظ و کنترل فشار فعال می شود.

با این حال، پمپ جوکی انتخاب شده است، بنابراین نمی تواند جریان آب کافی را برای یک اسپرینکلر فراهم کند. همانطور که آتش تکامل می یابد و اسپرینکلرهای بیشتری باز می شوند، فشار سیستم تا 6/8 بار کاهش می یابد. الکتروپمپ اصلی با 6/8 بار راه اندازی می شود و شروع به ایجاد فشار در سیستم می کند. هنگامی که پمپ های آتش نشانی روشن می شوند، به صورت اتومات متوقف نمی شوند، مگر اینکه کسی آنها را به صورت دستی خاموش کند. اگر الکتروپمپ اصلی به هر دلیلی روشن نشود، سوئیچ فشار پمپ رزرو (دیزل پمپ) در فشار 8 بار را فعال می کند. در این بین، پنل اعلام حریق، حریق را به آتش نشانی گزارش می دهد. هنگامی که آتش تحت کنترل است، فرمانده تیم آتش نشانی تصمیم می گیرد که چه زمانی پمپ های آتش نشانی را خاموش کند.

تعمیر و نگهداری سیستم های اسپرینکلر آتش نشانی

یک سیستم اسپرینکلر آتش نشانی که با موفقیت نصب و در آزمون پذیرش میدانی توسط مراجه ذی صلاح محلی تایید شده است آماده استفاده است.

با این حال، برای اطمینان از عملکرد صحیح و قابلیت اطمینان، بازرسی و نگهداری سیستم اسپرینکلر به صورت دوره ای ضروری است. مسئولیت نگهداری صحیح معمولاً به عهده مالک است، اما او مجاز است مسئولیت بازرسی و نگهداری را به یک شرکت ذی ربط واگذار کند، در صورتی که این موضوع در قرارداد مستند شده باشد.

استانداردهای نصب آتش نشانی به تفصیل آنچه را که باید بر روی تاسیسات اسپرینکلر بازرسی و آزمایش شود، توضیح می دهد. به طور کلی، پمپ های آتش نشانی باید به صورت هفتگی آزمایش شوند و الباقی تجهیزات سیستم باید تحت بازرسی دوره ای و تعمیر و نگهداری سه ماهه و سالانه قرار گیرند. بازرسی و آزمایش باید توسط پرسنلی که از طریق آموزش و تجربه شایستگی کسب کرده اند انجام شود.

آمار سیستم اسپرینکلر آتش نشانی

سیستم اسپرینکلری که به خوبی نگهداری شده و برای استفاده مهندسی شده است، خطر خرابی بسیار پایینی دارد.

آمارهای اخیر NFPA (منبع: تجربه ایالات متحده در رابطه با اسپرینکلر ها، John r. Hall, Jr. NFPA Fire Analysis and research, Quincy MA) بر اساس داده های آتش سوزی در ایالات متحده اطلاعات زیر را ارائه می دهد:

- در 91 درصد از تمام آتش سوزی ها به اندازه کافی بزرگ هستند که توانایی فعال کردن یک اسپرینکلر را داشته باشند

- در اسپرینکلرهای لوله تر و در 92 درصد از آتش سوزی های گزارش شده تنها 1 یا 2 اسپرینکلر فعال می شود، در صورتیکه در اسپرینکلرهای لوله خشک 81 درصد است.

در جایی که اسپرینکلرها فعال شدند و شروع به کار کردند، در 88 درصد از تمام آتش سوزی ها موثر بودند.

- در 89٪ از همه آتش سوزی ها اسپرینکلر های لوله تر کار می کردند و در مقابل 76٪ اسپرینکلر های لوله خشک موثر بودند.

- در سال‌های 2006 تا 2010، آتش‌سوزی‌هایی که به اندازه کافی بزرگ بودند تا اسپرینکلرها را فعال کنند، اسپرینکلرها در 91 درصد آتش‌سوزی‌ها کار می‌کردند. ارقام زیر بر اساس 9 درصد دیگر است که اسپرینکلرها فعال نشدند.

دلایل فعال شدن اسپرینکلرها بین سال های 2006 تا 2010

1. خاموش شدن سیستم قبل از آتش سوزی: 63%

2. دخالت دستی اپراتور: 18%

3. جزء آسیب دیده: 8%

4. عدم نگهداری: 6%

5. سیستم نامناسب برای آتش سوزی: 5%

در آتش‌سوزی‌های سال‌های 2006 تا 2010 که اسپرینکلرها کار می‌کردند، در 96 درصد موارد مؤثر بودند. ارقام زیر بر اساس 4 درصد دیگر است که در آنها اسپرینکلرناکارآمد بوده است.

دلایل ناکارآمدی اسپرینکلرها بین سال های 2006 تا 2010

1. عدم رسیدن آب به آتش: 53%

2. عدم انتشار آب کافی: 18%

3. دخالت دستی اپراتور: 9%

4. جزء آسیب دیده: 9%

5. عدم نگهداری: 8%

6. سیستم نامناسب برای آتش سوزی: 3%

معمولاً فقط 1 یا 2 اسپرینکلر برای کنترل آتش مورد نیاز است:

هنگامی که اسپرینکلر های لوله تر کار می کردند، 88 درصد از آتش سوزی های گزارش شده تنها شامل 1 یا 2 اسپرینکلر بوده است.

برای اسپرینکلرهای لوله خشک، 71 درصد فقط 1 یا 2 اسپرینکلر را شامل می شود.

سایر سیستم های اطفاء حریق

1. سیستم های مه آب :

سیستم های مه پاش از آب برای خاموش کردن آتش در ساختمان ها استفاده می کنند. پمپ آتش نشانی آب را از طریق سیستم لوله ای که در آن نازل ها متصل شده اند، آب را توزیع می کند و نازل های مخصوص آب را به صورت اسپری پخش می کنند.

سیستم های مه پاش از مقدار کمی آب استفاده می کنند، معمولاً با جریان تا 500 لیتر در دقیقه با حداقل فشار  6 بار.

سیستم‌های مه‌ پاش از پمپ‌های جابجایی مثبت برای تامین فشارهای بالا تا 150 بار استفاده می‌کنند. چنین سیستم هایی به تجهیزات با مقاومت بالا نیاز دارند و لوله کشی معمولاً از جنس فولاد ضد زنگ است.

فشار زیاد باعث می شود که اسپری به جای قطرات آب به صورت غبار ریز تشکیل شود.

سیستم‌های مه آب با فشار کم تا متوسط ​​رایج‌تر می‌شوند، زیرا به طور بالقوه می‌توانند خواص اطفای حریق را با سیستم‌های اسپرینکلر ارائه دهند، اما برای این کار از آب کمتری استفاده می‌کنند.

این تا حد زیادی به نصب و ریسک مربوطه بستگی دارد. باید به دنبال راهنمایی بیشتر در مورد اینکه آیا این برای هر نوع ریسک قابل اجرا خواهد بود یا خیر گشت.

سیستم های مه آب به روشی مشابه سیستم های سیلابی عمل می کنند که در آن لوله ها با هوای تحت فشار پر می شوند و پمپ های آتش نشانی توسط یک سیستم اعلام حریق خارجی فعال می شوند.

نازل ها دارای طرح های مختلفی برای ساختن الگوهای اسپری خاص به منظور دستیابی به حفاظت منحصر به فرد هستند.

2. سیستم های فوم :

سیستم های فوم از مخلوطی از آب و کنسانتره فوم با انبساط کم (6-1%) برای خاموش کردن آتش در ساختمان ها استفاده می شود. پمپ آتش نشانی مخلوط آب و فوم را از طریق لوله ها منتقل می کند و اسپری، فوم را از طریق نازل های فوم اسپرینکلر تخلیه می کند.

سیستم های فوم از طریق دریچه ای به منبع آب متصل می شوند که با عملکرد سیستم تشخیص دود یا گرما باز می شود. فوم پس از پمپ آتش نشانی از مخزن ذخیره فوم توسط پمپ به لوله تزریق می شود تا با آب مخلوط شود.

سیستم فوم می تواند مانند سایر سیستم های آبپاش آتش نشانی (سیستم های تر، خشک، پیش عملگر و سیلابی) عمل کند. این بدان معناست که سیستم یا با فعال کردن حسگر گرمای اسپرینکلر و یا توسط سیستم تشخیص حریق فعال می شود.

سیستم های مه آب به روشی مشابه سیستم های سیلابی عمل می کنند که در آن لوله ها با هوای تحت فشار پر می شوند و پمپ های آتش نشانی توسط یک سیستم اعلام حریق خارجی فعال می شوند.

نازل ها دارای طرح های مختلفی برای ساختن الگوهای اسپری خاص به منظور دستیابی به حفاظت منحصر به فرد هستند.

سیستم‌های سیل فوم در مکان‌هایی استفاده می‌شوند که جزو اماکن پرخطر محسوب می‌شوند، مانند نیروگاه‌ها، سکوهای نفتی، آشیانه‌های هواپیما و تأسیسات ذخیره‌سازی یا پردازش مواد شیمیایی.

3. سیستم های اطفاء گازی :

سیستم های اطفاء گازی به اندازه سیستم های اسپرینکلر رایج نیست. آنها در مناطقی که باید از آسیب آب اجتناب شود استفاده می شود، به عنوان مثال در اتاق هایی با تعداد زیادی تابلو برق، سرورها و کامپیوترها، آزمایشگاه ها و بایگانی ها.

به این سیستم، اطفاء حریق با عامل پاک نیز می گویند. چنین سیستمی معمولاً از عامل (گاز)، کپسول ذخیره عامل، دریچه های آزاد کننده عامل، آشکارسازهای آتش، یک سیستم تشخیص حریق (پانل کنترل سیم کشی، سیگنال دهی فعال)، لوله های انتقال عامل و نازل های عامل تشکیل شده است.

1. گازهای مورد استفاده معمولاً از نظر محیط زیست ایمن هستند و آتش را به یکی از سه روش اطفاء می کنند:

2. کاهش حرارت. به طور معمول، گازهای خانواده HFC (هپتافلوروپروپان)

3. کاهش اکسیژن. به طور معمول، آرگون، آرگونیت، دی اکسید کربن

4. مهار گرما و اکسیژن. به طور معمول هالون، پنتافلورواتان (پتانسیل گرم شدن کره زمین)

دو راه برای استفاده از گاز در پوشاندن فضا به طور کامل و یا اعمال گاز به صورت موضعی و مستقیم بر روی آتش وجود دارد.

خطر خفگی در هنگام استفاده از گاز در فضاهای بسته وجود دارد. در نتیجه، سیستم های ایمنی باید برای هشدار دادن به افراد نصب شود تا آنها را قادر به فرار از اتاق کند.

4. سیستم های هوزریل :

سیستم های قرقره و شلنگ آتش نشانی بسیار رایج هستند، شامل پمپ ها، لوله ها، منبع آب و قرقره های شیلنگ هستند که به طور مهندسی در یک ساختمان قرار دارند و پوشش مناسب آب را برای مقابله با آتش تضمین می کنند.

این سیستم به صورت دستی کار می کند و با باز کردن شیر فعال می شود که آب را قادر می سازد به داخل شیلنگی که معمولاً در فاصله 30 متری قرار دارد جریان یابد. افت فشار سیستم، پمپ را فعال می‌کند و جریان آب و فشار کافی را تضمین می‌کند تا یک پرتاب آب معمولاً حداقل 10 متر از نازل ایجاد شود.

این مقاله توسط گروه تخصصی سیستم های پمپاژ، اِدوپمپ / Edupump گردآوری شده است. امیدوارم از خواندن آن لذت برده باشید.

اِدوپمپ برای شما آینده ای امن آرزو می کند.

.Sponsored by PERGAS co