در این ویدیو می پردازیم به تفاوت بین پمپ های سانتریفیوژ و پمپ های جابجایی مثبت و در نهایت بزرگترین تفاوت بین این دو نوع پمپ را با هم بررسی می کنیم که موضوع سوال شماره ۱۷ ما می باشد.

 و در نهایت در می یابیم گزینه ۴ پاسخ صحیح می باشد.

در ابتدا می خواهیم تقسیم بندی انواع پمپ ها صحبت کنیم. پمپ ها در حالت کلی با توجه به مصرف آن ها در کاربری های مختلف تقسیم بندی می شود تقسیم بندی را می توان با توجه به حوزه فعالیت آن در بحث تاسیسات و ایمنی مورد بررسی قرار داد.

همچنین می توانیم دریابیم که کدام یک از مدل پمپ ها در کدام حوزه فعالیت دارد به طور مثال پمپ های خطی یا Inline در بحث تاسیسات مکانیکی و در اطفاء حریق از آن استفاده می شود که یکی از چهار نوع پمپ اصلی مورد تایید NFPA 20 هم می باشد.

مثال دیگر پمپ های END SUCTION یا زمینی؛ پمپهای Double suction که با یک پروانه و یا دو پروانه؛ پمپ های Multistage ؛ پمپ های توربینی و پمپ های Submersible در بحث تاسیسات مکانیکی و هم در اطفاء حریق مورد استفاده قرار می گیرند‌.

حال قصد داریم پمپ ها را فیلتر کرده و بر اساس دو حوزه فعالیت تاسیسات مکانیکی و ایمنی انتخاب کنیم.

همانطور که از عکس ها مشخص است از آن همه تنوع پمپ ما دو دسته را انتخاب می‌کنیم که شامل پمپ های دینامیکی یا سانتریفیوژ و پمپ های جابجایی مثبت هستند.

پمپ های سانتریفیوژ :

این پمپ ها دارای زیرمجموعه های هستند که نسبت به جریان و حرکت سیال به سه دسته جریان شعاعی؛ جریان مختلط و جریان محوری تقسیم می شود.

نکته: مورد تایید ما در حوزه آتش نشانی و تاسیسات مکانیکی پمپ های دینامیکی با جریان شعاعی هستند که بیشترین هد را در این سه گروه تولید می کند.

پمپ های جابجایی مثبت:

این پمپ ها دارای زیرمجموعه خاص خود می باشد به پمپ های رفت و برگشتی و دوار تقسیم می شود. حال به شهر مختصری از این دو نوع می پردازیم.

پمپ های رفت و برگشتی به دو نوع پمپ پیستونی و دیافراگمی تقسیم می شود.

پمپ های دوار به سه نوع دسته تقسیم می شود که شامل پمپ های دنده ای؛ پره ای و پیچی می باشد.

در ادامه خواهیم گفت که پمپ های پیستونی جز پمپ های جابجایی مثبت هستند که در اطفاء حریق مورد استفاده قرار می گیرد و پمپ های دنده ای به طور خیلی خاص در تاسیسات مکانیکی استفاده می‌شوند.

همانطور که گفته شد اگر بخواهیم در حوزه اطفاء حریق این تقسیم بندی ها را انجام دهیم ابتدا پمپ های دینامیکی رو داریم که زیر مجموعه آنها پمپهای end suction یا زمینی و پمپ های Splite_case یا دو مکشه که می‌تواند با یک پروانه یا با توجه به نیاز دارای دو پروانه باشد در پمپ های جابجایی مثبت در اطفاء حریق از پمپ های پیستونی استفاده می گردد مثلا سیستم Water Mist

• پمپ های دینامیکی ( توربوپمپ ها - سانتریفیوژ - گریز از مرکز ) :

 پمپ هایی که انتقال انرژی از آنها به سیال به صورت دائمی صورت می گیرد.   

 پمپی که در آن فشار، با افزایش نیروی گریز از مرکز افزایش می یابد.

عملکرد آن به صورت پیوسته

 ابتدا با شتاب دادن به سیال با استفاده از نیروی گریز از مرکز، سپس با کاهش سرعت سیال داخل خود تولید فشار می کنند.

• Chapter 6 - NFPA20 HB
• Centrifugal fire pumps are generally compact, reliable, and easy to maintain.
• پمپ های آتش نشانی از نوع گریز از مرکز به طور کلی قابل اعتماد و نگهداری آنها آسان است.

• The hydraulic characteristics of the pump and variety of drivers available have made the centrifugal pump the most common of all pumps for fire protection.
• ویژگی های هیدرولیکی پمپ و کوپل انواع الکتروموتور موجود باعث شده است که پمپ گریز از مرکز رایج ترین پمپ برای سیستم اطفاء حریق باشد

پمپ های دینامیکی ( توربوپمپ ها - سانتریفیوژ - گریز از مرکز ) :

A desirable feature of the centrifugal pump is its relationship between flow and pressure at a constant speed that is, when flow is decreased, pressure increases.

یکی از ویژگی های مطلوب پمپ گریز از مرکز ارتباط بین دبی و هد با سرعت ثابت است، یعنی هنگامی که دبی کاهش می یابد، هد افزایش می یابد.

A centrifugal pump functions by converting kinetic energy to pressure and velocity energy through centrifugal force.

یک پمپ گریز از مرکز با تبدیل انرژی جنبشی به فشار و سرعت از طریق نیروی گریز از مرکز عمل می کند.

As water enters the eye of the impeller, centrifugal force from the rotation of the impeller forces water through the impeller to the discharge outlet of the pump.

با ورود آب به چشمه مکش پروانه، نیروی گریز از مرکز با چرخش پروانه، آب را از طریق پروانه به خروجی تخلیه پمپ منتقل می کند.

• Centrifugal fire pumps are not appropriate for suction lift applications and are limited to applications where the water source can provide a positive pressure to the suction side of the pump.
• پمپ های آتش نشانی از نوع گریز از مرکز برای کاربردهای مکش منفی مناسب نیستند و محدود به کاربردهایی می شوند که منبع آب می تواند فشار مثبتی به مکش پمپ وارد کند.

overhung pump :

• پروانه پمپ در یک انتهای محور و یاتاقان بندی محور در یک سمت دیگر آن قرار دارد. از این رو این گروه، به پمپ های یک سرگیردار هم معروف هستند.
• ۴-۴-۱- پمپ مکش از انتها یا مکش از ته ( End Suction Pump) نوعی پمپ سانتریفیوژ افقی که نازل مکش آن در خط مرکز پمپ و در سمت مخالف محفظه ورودی شفت روی بدنه به گونه ای قرار گرفته است که سطح نازل مکش به محور طولی شفت، عمود باشد.

Between Bearing ( BB ) :

• در این گروه از پمپ ها یاتاقان بندی محور در دو سر آن قرار گرفته است و پروانه پمپ در بین یاتاقان بندی محور قرار می‌گیرد. برای بدست آوردن فشارهای بالا از ساختار پمپ های دوپروانه استفاده می‌شود. در واقع عملکرد این پمپ ها مانند پمپ های چند طبقه هستند که به صورت سری به هم متصل شده‌اند.
• ۶-۴-۱- پمپ دومکشه (Split case pump) نوعی پمپ سانتریفیوژ که محفظه آن به صورت شعاعی یا محوری نسبت به شفت، تقسیم شده و به صورت افقی یا عمودی نصب می گردد.

 در شکل زیر پمپ دومکشه با یک پروانه مشاهده می‌شود.

در این ویدئو نحوه عملکرد این نوع پمپ رو مشاهده می کنیم.

پمپ های جا به جایی مثبت :

     عملکرد به صورت متناوب

    پمپ هایی که انتقال انرژی از آنها به سیال به صورت متناوب - پریودیک صورت می گیرد

3.3.49.13 Piston Plunger Pump. A positive displacement pump characterized by the use of a piston or plunger and a cylinder to displace liquid.

 پمپ پیستونی ( پلانجری )، نوعی پمپ جابجایی مثبت است که با یک پیستون و یا پلانچر کار می کنند تا سیال را جا به جا کند، مثل پمپ تزریق سیستم فوم

3.3.49.14 Positive Displacement Pump. A pump that is characterized by a method of producing flow by capturing a specific volume of fluid per pump revolution and reducing the fluid void by a mechanical means to displace the pumping fluid.

پمپ های جابجایی مثبت. پمپی که از طریق گرفتن حجم مشخصی از سیال و با ایجاد خلاء توسط تجهیزات مکانیکی در هر دور پمپ، سیال تحت پمپاژ را جابجا و تولید جریان می کند، مثل سیستم Water Mist

 نمونه سیستم مورد استفاده در اطفاء حزیق با الکتروپمپ پیستونی مشاهده می‌شود.

گراف پایین 4 گروه اصلی پمپ ها رو در بازه های هیدرولیکی مختلف معرفی کرده است که دید خوبی به منظور انتخاب اولیه پمپ به ما میدهد، چراکه با در دست داشتن هد و دبی، تقریبا می توانیم متوجه بشویم باید سراغ کدام گروه از پمپ ها برویم. برای مثال، برای ایجاد فشار بسیار بالا، تنها گروه پمپی که میتونه پاسخگوی کار ما باشه، پمپ های پیستونی هستند.

بزرگ ترین تفاوت بین پمپ گریز از مرکز و پمپ جابجایی مثبت در چیست؟

وابستگی عملکرد پمپ گریز از مرکز به سیستم پمپاژ و عدم وابستگی عملکرد پمپ جابجایی مثبت به مشخصات سیستم را می توان بزرگ ترین تفاوت این دو دسته دانست. این وابستگی در پمپ گریز از مرکز به این معنی است که نقطه کار پمپ گریز از مرکز توسط سیستم مشخص می شود، در حالی که در پمپ جابجایی مثبت، نقطه کار پمپ وابسته به سیستم نیست.

پمپ گریز از مرکز

• دبی متغیر
• هد ثابت در هر دبی

پمپ جابجایی مثبت

• دبی ثابت
• قابلیت تغییر هد در دبی ثابت