استاندارد های مربوط به حوزه پمپ و بوسترپمپ آبرسانی و آتش نشانی

1402/06/22

با توجه به اهمیت سیستم های پمپاژ که جزء تجهیزات پرمصرف در بین تجهیزات دوار می باشد، موسسات و استانداردهای بسیاری در حوزه های ایمنی و آتش نشانی، نفت و گاز و پتروشیمی و ... فعالیت می کنند.

با توجه به اهمیت سیستم های پمپاژ که جزء تجهیزات پرمصرف در بین تجهیزات دوار می باشد، موسسات و استانداردهای بسیاری در حوزه های ایمنی و آتش نشانی، نفت و گاز و پتروشیمی و ... فعالیت می کنند.

متناسب با کاربردهای مختلف پمپ ها در صنایع مختلف از استانداردهای طراحی و ساخت متفاوتی استفاده می شود، برای مثال در صنایع نفت از پمپ هایی که استاندارد API 610 استفاده می شود. در کاربردهای تاسیساتی نیاز به استانداردهای سخت گیرانه مشابه به استاندارد API 610 نیست و استانداردهای ISO پاسخگوی نیاز ما خواهد بود.

این فعالیت مختص پمپ نیست، بله شامل تمام تجهیزات آن از قبیل آب بند ها، جنس تجهیزات، نصب و راه اندازی، فونداسیون و تمام تجهیزاتی که ساختار پمپ را تشکیل می دهند، می شود.

در این پرسش و پاسخ قصد داریم به تعدادی از آنها بپردازیم و حوزه فعالیت هر کدام را توضیح دهیم.

در کل موسسات و استانداردهای فعال در حوزه پمپاژ را می توان به شرح زیر نام برد:

1. موسسه نفت آمریکا ( American Petroleum Institute ) API

2. موسسه استاندارد جهانی ( International Standards Institute ) ISO

3. موسسه ملی استاندارد آمریکا ( American National Standards Institute ) ANSI

4. موسسه ملی استاندارد آلمان ( Deutsches Institut für Normung ) DIN

5. آژانس ملی آتش نشانی ( National Fire Protection Agency ) NFPA

6. موسسه ملی استاندارد استرالیا ( Australia-New Zealand ) NS-NZ

با این تفاسیر به چند نمونه از آنها به صورت مختصر خواهیم پرداخت.

Standard NFPA 20

استاندارد مورد استفاده در نصب پکیج های پمپ های آتش نشانی (پمپ های سانتریفیوژ)

Standard ISO 610

این استاندارد ناظر به مشخصه های طراحی و ساخت الکتروپمپ های استفاده شده در صنایع نفت، گاز و پتروشیمی است.

Standard ISO 5199

استاندارد ISO 5199 در سال ۲۰۰۲ تحت ویرایش قرار گرفته است. این استاندارد جهت طراحی و تولید پمپ های سانتریفوژ برای مصارف عمومی به کار برده می شود. استاندارد ISO 5199 محبوب ترین و کارآمد ترین استاندارد در سطح جهانی می باشد و اغلب طراحان و سازندگان پمپ در دنیا از این استاندارد پیروی می کنند.

درست مانند استاندارد API 610 استاندارد ISO 5199 نیز توصیه ها و نکات بسیار مهمی جهت طراحی، تولید، بازرسی و انتخاب پمپ های سانتریفیوژ برای مصارف عمومی دارد.

Standard ISO 7817

معادل با استاندارد ISO 9906 سازمان استاندارد جمهوری اسلامی ایران استاندارد INSO 7817 با محتوای زیر تدوین کرده است.

Standard ISO 2858

استاندارد ISO 2858 استاندارد ابعادی پمپ های ISO 5199 می باشد. تمامی پمپ هایی که طبق استاندارد ISO 5199 تولید می شوند باید ابعاد ساخت مطابق با استاندارد ISO 2858 داشته باشند.

به این صورت تمامی پمپ هایی ISO 5199 جدا از نام سازنده توانایی جایگزینی با همدیگر را دارند.

Standard ISO 3661

استاندارد ISO 3661 استاندارد ابعادی فونداسیون پمپ های مطابق با استاندارد ISO 5199 می باشد. بنابراین شاسی و فونداسیون تمامی پمپ های ISO 5199 جدا از نام سازنده توانایی جایگزینی با همدیگر را دارند.

Standard API 682

استاندارد API 682 مهمترین و قابل توجه ترین استانداردی است که در زمینه طراحی و ساخت مکانیکال سیل و تجهیزات آب بندی پمپ های API 610 مورد استفاده قرار می گیرد. سیستم آببندی که در تمامی پمپ های API بایستی مطابق با استاندارد API 682 باشد. این استاندارد نکات بسیار مهم و قابل توجهی در مورد طبقه بندی انواع آب بندهای مکانیکی، کارایی و مصرف آنها، پلانهای آببندی و پروسه انتخاب مکانیکال سیل دارد.

Standard API 685

این استاندارد به نام استاندارد پمپ های سانتریفیوژ بدون نیاز به آب بند در صنعت نفت، پتروشیمی و صنعت گاز طبیعی معروف است.

Sealless Centrifugal Pumps for Petroleum, Petrochemical, and Gas Industry Process Service.

این استاندارد حداقل الزامات برای پمپ های گریز از مرکز بدون نیاز به آب بند را برای استفاده در صنایع نفت، کارهای سنگین پتروشیمی و صنایع گاز بیان می کند.
این استاندارد دو نوع پمپ با کوپلینگ مغناطیسی (Magnetic Drive Pumps) و نوع هرمتیک (Canned Motor Pumps) را پوشش می دهد.

Standard API 674

به نام استاندارد پمپ های جابجایی مثبت رفت و برگشتی (Positive Displacement Pumps Reciprocating) شناخته می شود.

Standard API 675

این استاندارد نیز مخصوص پمپ های جابجایی مثبت بوده و به نام استاندارد پمپ های جابجایی مثبت حجم کنترل معرفی شده است.

Positive Displacement Pumps Controlled Volume.

این استاندارد حداقل الزامات برای حجم کنترل پمپ های جابجایی مثبت برای استفاده در صنایع نفت، گاز و پتروشیمی را پوشش می دهد و هر دو نوع پمپ های پلانجری و دیافراگمی را شامل می شود.

پمپ های دیافراگمی که مستقیم به محرک مکانیکی متصل می شوند، مورد تایید این استاندارد نیستند.

Standard API 676

این استاندارد مختص پمپ های جابجایی مثبت چرخشی است.

Positive Displacement Pumps Rotary

Standard ISO/TR 17766

استاندارد ISO/TR 17766 مربوط به ضرایب تصحیح عملکرد پمپ های سانتریفوژ، زمانی که سیالات ویسکوز پمپاژ می کنند، می باشد.

استفاده از این استاندارد به راحتی توسط برنامه ریزی کامپیوتری قابل استفاده است به نحوی که جهت اصلاح منحنی های عملکرد پمپ ها به کار برده می شود.

Standard ISO 9906

استاندارد ISO 9906 استانداردی است که عملکرد پمپ های سانتریفیوژ و معیارهای پذیرش آنها توسط این استاندارد تست می شود.

استاندارد ISO 9906 برای سال های سال به عنوان مرجع اصلی تمامی طراحان سازندگان و بازرسان فنی در زمینه تولید پمپ مورد استفاده قرار گرفته شده است. استاندارد ISO 9906 توصیه ها و نکات بسیار مهمی در مورد نوع چیدمان ایستگاه، تجهیزات و وسایل اندازه گیری، خطاهای موجود در آزمایش، معیارها و ملاک های پذیرش و همینطور نحوه انجام تست پروسه آزمایشات دارد. عمدتا پمپ های API 610 طبق گرید ۱ این استاندارد تحت آزمایش قرار می گیرند و پمپ های ISO 5199 طبق گرید ۲ تحت آزمایش و انجام تست قرار می گیرند.

Standard ISO 1940.1

استاندارد ISO 1940.1 استاندارد بین المللی، جهت سنجش میزان کیفیت بالانس و تلرانس های مجاز بالانس روتورها بکار برده می شود. مطابق با استاندارد ISO 1940.1 كيفيت بالانس تمامی تجهیزات دوار به گریدهای مختلف طبقه بندی می شود. هر گرید مقدار باقیمانده وزنی مختلفی خواهد داشت که بسته به کاربرد، تجهیز کیفیت های بالانس مختلفی حاصل می شود. این استاندارد توصیه ها و نکات بسیار مهمی در خصوص نحوه بالانس روتورها و روش های محاسبه میزان باقی مانده وزنی دارد.